Etymologie, Etimología, Étymologie, Etimologia, Etymology, (griech.) etymología, (lat.) etymologia, (esper.) etimologio
NL Königreich der Niederlande, Reino de los Países Bajos, Royaume des Pays-Bas, Regno dei Paesi Bassi, Kingdom of the Netherlands, (esper.) Niederlando
Musik, Música, Musique, Musica, Music, (esper.) muziko

altemusik

gitaar (W3)

"gitaar" (tokkelinstrument)

N. van der Sijs (2010-2015), Nederlandse woorden wereldwijd

"gitaar" ‘snaarinstrument’ ->

• Indonesisch "gitar" ‘snaarinstrument’;
• Javaans "gitar" ‘Europees snaarinstrument’;
• Madoerees "gitar" ‘snaarinstrument’;
• Makassaars "hitârá" ‘snaarinstrument’;
• Menadonees "hitar" ‘snaarinstrument’;
• Muna "hitari" ‘snaarinstrument’ (uit Nederlands of Portugees);
• Sranantongo "gitara" ‘snaarinstrument’ (uit Nederlands of Engels);
• Surinaams-Javaans "kitar" ‘snaarinstrument’.

M. Philippa e.a. (2003-2009) Etymologisch Woordenboek van het Nederlands

"gitaar" zn. ‘tokkelinstrument’

Mnl. "ghitarne" ‘tokkelinstrument’ [1340-45; MNW], si hebben ghitteernen, herpen ‘zij hebben gitaren, harpen’ [1350-1400; MNW-P]; vnnl. "ghitterne" [1599; Kil.], een "Gitarren" [1656; WNT snerpen], "guitarre" [1672; WNT]; nnl. "guitar" [1784-85; WNT tikken], "gitaar" [1839; WNT vervulling].

De Vroegnieuwnederlandse vorm "guitar", "guitarre" is ontleend aan Frans "guitare" ‘(Spaans) tokkelinstrument’, ouder "quitarre" [1275-80; Rey], of rechtstreeks aan Spaans "guitarra", dat, misschien via Arabisch "qitara", is ontleend aan Grieks "kithára" ‘snaarinstrument’. Het woord is verder van onbekende oorsprong, maar wrsch. niet ontleend aan een oosterse taal, zoals wel wordt verondersteld. Bij ? "citer" (reeds in het Oudnederlands) gaat het om hetzelfde woord. De naam van de Indiase "sitar", ontleend aan Perzisch "se tar" - Proto-Iraans "*thraya tanthra" ‘drie snaren’ is wrsch. niet aan het Grieks ontleend maar oorspronkelijk Indo-Europees.

Het woord is twee keer ontleend. In het Middelnederlands komt het voor als "ghitarne", "gitarne", "ghiteerne", "ghiterne", "giteerne", "giterne", "gisterne", alle op "-rne", ontleend aan een Franse variant "guiterne", die tot aan de 17e eeuw vaker voorkomt dan "guitare". Voor de verandering in het Frans "guitare" > "guiterne" (en ook bijv. "catarrhe" / "caterne" (FEW)) bestaat geen bevredigende verklaring; er is wel gedacht aan invloed van een groot aantal bijbelse en Sarraceense namen (die laatste in de Chansons de Geste, de Franse berijmde ridderverhalen van de Middeleeuwen) die uitgaan op "-erne", bijv. "Holoferne", "Loquiferne".
...

luchtgitaar

basgitaar

gitaar

gitaardocent

gitaarleraar

gitaarriff

ndl. "bas" - "basgitaar"

• Madoerees "bas";
• Papiaments "bas";
• Sranantongo "bas".

ndl. "gitaar" "snaarinstrument"

• Indonesisch "gitar";
• Javaans "gitar" "Europees snaarinstrument";
• Madoerees "gitar";
• Makassaars "hitara";
• Menadonees "hitar";
• Muna "hitari" (uit Nl of Portugees);
• Sranantongo "gitara" (uit Nl of Engels);
• Surinaams-Javaans "kitar".

dt. "Gitarre", nhd., F., (17. Jh.): nhd. "Gitarre"; ne. "guitar";

Verweise: -;

Hinweis: s. "Zither";

Quellenangaben: 1. Hälfte 17. Jh.;

Interferenz: Lw. span. "guitarra";

Etymologie: span. "guitarra", F., "Gitarre"; arab. "qitara", Sb., "Zither"; gr. "kithára", F., "Zither", "Zitherspiel"; weitere Herkunft unklar;

Literaturhinweise:

Kluge s. u. "Gitarre", EWD s. u. "Gitarre", DW 7, 7569, Duden s. u. "Gitarre";

Sonstiges: vgl. nndl. "gitaar", Sb., "Gitarre"; frz. "guitar", F., "Gitarre"; nschw. "gitarr", Sb., "Gitarre"; nnorw. "gitar", M., "Gitarre"; poln. "gitara", F., "Gitarre"; kymr. "gitâr", M., "Gitarre"; nir. "giotár", M., "Gitarre"; GB.: seit der mittleren Neuzeit Bezeichnung für ein Zupfinstrument mit einem flachen Körper und meist sechs Saiten; BM.: ?; F.: "Gitarre", Gitarren+FW

meertens.knaw.nl - Lied
Nederlandse Liederenbank

Het Meertens Instituut is een onderzoeksinstituut dat zich bezighoudt met de bestudering en documentatie van Nederlandse taal en cultuur. Centraal staan de verschijnselen die het alledaagse leven in onze samenleving vormgeven.

Deze databanken van het Meertens Instituut bieden een uniek perspectief op de Nederlandse taal en cultuur en dienen als uitgangspunt voor het onderzoek.

In de Nederlandse Liederenbank zijn bijna 170.000 Nederlandse liederen ontsloten, van de Middeleeuwen tot de twintigste eeuw.

Het gaat om liefdesliederen, spotliederen, geuzenliederen, psalmen en andere religieuze liederen, volksliederen, kinderliederen, sinterklaas- en kerstliedjes en nog veel meer. Bronnen van de liederen zijn liedboeken, liedbladen, liedschriften en veldwerkopnamen.

Van elk lied is de bron aangegeven waar de tekst en eventueel de melodie is te vinden. In een aantal gevallen kan direct worden doorgeklikt naar de gehele tekst van het lied of naar de melodie of een geluidsopname.

De Nederlandse Liederenbank wordt geproduceerd op het Meertens Instituut in het Documentatie- en Onderzoekscentrum van het Nederlandse lied in samenwerking met diverse partners. Daar wordt voortdurend verdergewerkt aan zowel de presentatie als de inhoud van de Nederlandse Liederenbank.